Ekmekğin Tarihçesi

Ekmeğin tarihi medeniyetlerin tarihi kadar eskidir. Ekmek, insanoğlunun bilinen en eski ve önemli gıda maddesidir Genel kabule göre, ilk insanlar su ile ıslatılmış ve kendi haline bırakılmış buğday kırmasında gözeneklerin meydana geldiğini görmüşler ve gözenekli kütleyi sıcak taşlar üzerinde pişirdikleri zaman tad ve lezzetinin iyi olduğunu

anlamışlardır. Cilalı Taş Devrinde (Neolitik Çağ) Kestane, Meşe Palamudu gibi bazı bitkisel ürünlerin ezilip suyla karıştırdıktan sonra elde edilen hamurun, kızgın taşlar üzerinde ya da kül içerisinde pişirilerek yendiği de bilinmektedir. Yapılan araştırmalardan elde edilen bilgiye göre MÖ. 4000 yıllarında Babilliler özel fırınlarda ekmek pişirmeyi biliyorlardı. Yine MÖ. 4300 yıllarında değirmencilik ve fırıncılık sanatının icra edildiği, yapılan kazılarla elde edilen bulgulardan anlaşılmaktadır. MÖ. 2600 yıllarında Eski Mısırlılar, buğday unu ve su karışımından elde edilen hamura maya kattıklarında ekmeğin daha yumuşak, daha kabarık olduğunun farkına vardılar. Çeşitli sınıflardan oluşan Mısır halkı ekmeği uzun zamandan beri bilmekteydi. Ancak mayanın tesadüfen bulunmasının ardından beyaz ekmek soyluların ve sarayın simgesi haline geldi. Zenginlerin ve soyluların rağbet ettiği bu mayalı ekmekler o kadar değer kazandı ki, Eski Mısır'da bu ekmekler para yerine bile kullanılmaya başlandı. Mısır'dan Roma'ya ve ardından Batı Avrupa'ya yayılan mayalı ekmek, son asırlarda hemen bütün dünyada sofralarda yerini aldı. Orta ve diğer Avrupa ülkelerine ekmek daha sonraları güneyden yayılmıştır. Avrupalılar buğdaydan önce çavdar gibi diğer tahıl ürünlerini kullanmışlar, ancak 15. yüzyılda buğdaydan beyaz ekmek yapımına başlamışlardır. Mikroorganizmaların ve mayanın aktif olarak bilinmesinden (19. yüzyıl) sonra ekmek üretimi sanayi dalı haline gelmiştir. Yeryüzünde en fazla ekmek tüketen toplumların başında Türkiye gelmektedir. Yurdumuzda yaygın olarak buğday unundan ve mayalanmış hamurdan üretilen ekmek tüketilmektedir.Ancak kısıtlı da olsa bölgelere göre mısır, yulaf, çavdar ve benzeri tahıllardan da ekmek üretilmektedir. Ekmek, bir emek ürünü, alınteri simgesi ve Allah'ın kullarına nimeti olarak hemen bütün dinlerde övülmüş ve kutsal sayılmıştır. İslam dininde de ekmek çok değer verilen gıdaların başında gelmektedir. Hıristiyanlık ve Musevilikte olduğu gibi İslam Kültüründe de

HADİSLER

İslam inancının temel kaynaklarından biri olan "Hadisler" arasında ekmek
konulu olanlara raslamak mümkündür. Aşağıda bunlardan bazılan verilmiştir:

Sehl bin Sa'd den:

Peygamberimiz'(as)in elenmiş ince undan ekmek yeyip yemediği sorulunca, ömrü
boyunca böyle bir undan yapılmış ekmeği yemediği ve arzulamadığını ifade etti.
Sehl'e "unu elemek içirı elek kullanır mıydınız?" diye sorulduğunda da:
- Hiçbirimizde elek yoktur." dedi.
Arpa unundan ekmeği nasıl yaptıkları sorulunca da :
' - (Taşta çekilmiş) Arpayı savururduk, kepekleri giderdi. Kalanı yoğururduk."dedi.

(Tirmizi)

Hz. Aişe'den

Mesruk : Hz. Aişe'yi ziyaret ettik. Yemek hazırlatırken : "Ben yemekten
doymadan kalkarım ve ağlarım." dedi
- Niçin ağlarsın ? diye sorunca da şöyle cevap verdi :
- Resulallah'ın vefatını hatırlarım. Vallahi bir günde eti ve ekmeği bir arada yiyip
de iki kez karnını doyurmamıştır. İşte buna ağlarım."
(Tirmizi)

Hz. Ayşe'den

"Resulallah'ın ev halkı, O ölünceye dek, iki gün ard arda, karın doyası arpa
ekmeği (bile) yiyememişlerdir.Birgün ekmek bulsalar ikinci gün bulamazlar, hurma ile idare ederlerdi.
(Tirmizi)